Bağırsak, kısmen beyindeki ve omurilikteki merkezi sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Ek olarak, enterik veya intrinsik sinir sistemi olarak bilinen gastrointestinal sistemin astarında kendi nöron ağına sahiptir. Aslında, bağırsaklarınızdaki sinir sistemi o kadar etkilidir ki, bazı araştırmacılar bağırsağı ikinci bir beyin olarak görmektedir.
Gastrointestinal sisteminizi yemek borunuzdan rektumunuza kadar uzanan 100 milyon sinir hücresiyle birlikte enterik sinir sistemi, aşağıdaki gibi sindirim süreçlerini düzenler:
-Yutma,
-Yiyecekleri parçalamak için enzimlerin salınması,
-Gıdaların besin maddeleri veya atık ürünler olarak sınıflandırılması,
-Stres, vücudunuzun bu süreçleri gerçekleştirme şeklini önemli ölçüde etkileyebilir.
STRESLİ OLDUĞUNUZDA VÜCUDUNUZDA NELER OLUR?
Potansiyel olarak tehdit edici bir durumla karşılaşıldığında, kalp atışı, nefes alma ve kan basıncı gibi bedensel işlevleri düzenleyen vücudun otonom sinir sisteminin bir parçası olan sempatik sinir sistemi, bir "savaş ya da kaç tepkisini" tetikleyerek yanıt verir.
Stres hormonu kortizol vücudu uyarır ve tehditle yüzleşmeye hazırlanır.
Stres, artan farkındalık durumu, daha hızlı nefes alma ve kalp atış hızı, yüksek kan basıncı, kan kolesterolünde artış ve kas gerginliğinde artış gibi fizyolojik değişikliklere neden olur.
Stres, merkezi sinir sisteminizdeki eylem tepkisini harekete geçirdiğinde, bu çoğu zaman sindirim sisteminizi etkiler bunun sonucunda;
-Yemek borunuzun spazmlara girmesine,
-Midenizdeki asidi artırarak hazımsızlığa,
-Mide bulantısı hissine ve
-İshal veya kabızlık gibi şikayetlere neden olur.
Daha ciddi vakalarda stres, mideye giden kan akışında ve oksijende azalmaya neden olabilir, bu da kramplara, iltihaplanmaya veya bağırsak bakterilerinin dengesizliğine yol açabilir.
Ayrıca, aşağıdakiler de dahil olmak üzere gastrointestinal bozuklukları şiddetlendirebilir:
-İrritabl bağırsak sendromu (IBS)
-İltihaplı bağırsak hastalığı (IBD)
-Peptik ülserler
-Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) Stres, mide ülseri veya iltihaplı bağırsak hastalığına neden olmasa da, bu ve diğer sindirim hastalıklarını daha da kötüleştirebilir. Bu nedenle, stresli durumlarda kontrol altında olmak için önlemler almak ve kendinizi sakin tutmanın yollarını bulmak önemlidir.
STRESİ YÖNETMENİN 6 YOLU
Stresi yönetmenin hem psikolojik hem de fiziksel yolları vardır. Ancak aynı stres giderme tekniği herkes için işe yaramayabilir. İşte deneyebileceğiniz altı seçenek:
1- Düzenli Egzersiz Yapın
Fiziksel aktivite, gerginliği azaltır ve beyninizde doğal ağrı kesici görevi gören endorfin adı verilen kimyasalların salınımını uyarır. Amerika Anksiyete ve Depresyon Derneği'ne göre endorfinler, stresi hafifletmeye yardımcı olabilecek uykuyu iyileştirir.
2- Psikoterapiye şans verin
Bilişsel davranışçı terapi (CBT), olumsuz, çarpık düşünceleri olumlu olanlarla değiştirmeyi öğrenmenize yardımcı olarak kaygı ve stresi azaltmaya yardımcı olduğu kanıtlanmış bir tekniktir.
3- Stresi azaltan gıdaları seçin
Yapılan araştırmalar, yeme bozuklukları ve obezitenin psikolojik stres ile ilişkili olabileceğini gözler önüne sermektedir. Adrenal bezler tarafından salgılanan bir hormon olan kortizol de iştahı artırır.
Stres yemek tercihlerini de etkileyebilir. Araştırmalar fiziksel veya duygusal sıkıntıların yağ, şeker veya her ikisi de yüksek gıda alımını artırdığını göstermiştir.
Ancak kaygıyı azalttığı gösterilen bazı yiyecekler var. Somon, doğal ruh hali güçlendiricileri olan omega-3 yağ asitleri içerir. Badem, kortizol seviyelerini yönetmeye yardımcı olan bir mineral olan magnezyumla doludur. Ocak 2017'de Scientific Reports dergisinde yayınlanan araştırmaya göre portakal ve diğer turunçgiller kan basıncını düşürebilen C vitamini içerir.
4- Yoga
Bu zihin-beden pratiği, fiziksel pozları nefes alma teknikleri ve meditasyonla birleştirir. Uluslararası Önleyici Tıp Dergisi'nde 2018'de yayınlanan bir araştırmaya göre, haftada üç kez 12 seanslık bir saatlik Hatha yoga derslerine katılan kadınlar, stres, kaygı ve depresyonda önemli azalmalar sağladığı gözlemlenmiştir.
Araştırmalar ayrıca yoganın kan basıncını ve kalp atış hızını düşürebileceğini gösteriyor.
5- Meditasyon
Zihninizi bir nesneye, aktiviteye ya da düşünceye odaklamanıza yardımcı olabilecek ve dinginliğe ulaşmanıza yardımcı olabilecek birçok meditasyon tekniği vardır. Meditasyonun amacı stresi azaltmak olmasa da, bu eski uygulamanın bir etkisidir.
6- Zaman Yönetimi Becerilerini Geliştirin
Stres azaltmanın önemli bir parçası öz bakımdır. Çoğu kişi için bu, zamanınızı mümkün olduğunca etkili bir şekilde yönetmeyi içerir. Zaman yönetimi becerilerinizi şu yollarla geliştirebilirsiniz:
-Son teslim tarihlerini bilmek,
-İlerisini planlamak,
-Hedeflerin belirlenmesi,
-Ertelemekten kaçınmak.
