Pandemi sürecinde birçok ülke, ekonomik toparlanma sürecini daha çevre dostu bir yaklaşımla gerçekleştirme sözü verirken, gerçek veriler bu iyimser tabloyu desteklemiyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın (UNEP) hazırladığı rapora göre, küresel sera gazı emisyonları 2023’te pandemi öncesine kıyasla daha hızlı bir artış gösteriyor.
Verilere göre, küresel emisyonlar 2023 yılında yüzde 1,3 oranında artarak 57,1 gigaton karbon dioksit eşdeğerine ulaştı. Bu oran, 2010-2019 döneminde ortalama yüzde 0,8 olan yıllık büyüme hızından belirgin ölçüde daha yüksek. 2023 yılı emisyon oranı, 2019’da kaydedilen 59,1 gigatonluk zirveye oldukça yakın seviyelerde seyrediyor.
Pandemi sonrası ekonomik toparlanma sürecinde, kara ulaşımı, petrol ve gaz altyapısındaki sızıntılar ile endüstriyel faaliyetler kaynaklı emisyonlar hızla artış gösterdi. UNEP, 2023 yılında özellikle havacılık sektörü emisyonlarının yüzde 19,5 oranında yükseldiğini bildiriyor. Rapora göre, sera gazı emisyonlarının ana kaynaklarının çoğu artış eğiliminde, yalnızca arazi kullanım kaynaklı emisyonlar nispeten sabit bir çizgide ilerliyor.
UNEP İcra Direktörü Inger Anderson, iklim değişikliği ile mücadelede sürenin daraldığına dikkat çekerek, “Tüm uluslara sesleniyorum: lütfen daha fazla kuru gürültü yapmayın.” dedi.
2015 yılından bu yana, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelere kıyasla 1,5°C ile sınırlama hedefi koyan ülkeler, bu hedefi gerçekleştirecek somut adımları atmada yetersiz kalıyor. Mevcut hedefler dikkate alındığında, dünya halen 2,6 ila 2,8°C arasında bir ısınma eğiliminde ilerliyor; bu da 2022 yılından bu yana değişmeyen bir tablo olarak dikkat çekiyor.
Kasım ayında Brezilya'da yapılacak COP30 iklim konferansı öncesinde ülkelerin Şubat ayına kadar yeni ulusal iklim planlarını sunmaları bekleniyor. Planlar, ülkelerin şu an ile 2035 yılları arasında emisyonlarını nasıl azaltacaklarını detaylandıracak.
Anderson ülkelerin masaya daha cesur planlarla gelmelerinin hayati önem taşıdığını ve emisyon kesintilerinin derhal başlaması gerektiğini söyledi. Anderson, 1.5°C hedefinin teknik olarak hala mümkün olduğunu, ancak bu hedefe ulaşma ihtimalinin giderek azaldığını da sözlerine ekledi.
