Yapay zekanın da etkisiyle birçok sektörde iş kayıpları artıyor. En çok iş kaybına uğrayan 9 sektörden birinde yapay zekanın, 12.000'den fazla işi otomatikleştirdiği gözleniyor.
Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, yatırımcılar ekonominin yumuşak bir inişe geçip geçmeyeceğini görmek için beklerken tüm gözler iş piyasasına çevrildi.
Insider’dan Christine Ji’nin haberine göre, işten çıkarmalar ABD’de bu yıl düşük kaldı ve Eylül ayı iş raporu sağlık, kamu, sosyal yardım ve inşaat gibi çeşitli sektörlerin istikrarlı bir şekilde iş eklediğini ortaya koydu.
Ancak kariyer geçişi ve işten çıkarma hizmetleri konusunda uzmanlaşmış insan kaynakları firması Challenger, Gray & Christmas'ın yaptığı bir analize göre, işten çıkarmaların arttığına ve iş ilanlarının tükendiğine dair işaretler var.
Challenger, Gray & Christmas en son İş İlanları ve İş gücü Devir Hızı Anketi'ni (JOLTS) inceledi ve şirketlerin 2024'te şu ana kadar 609.242 işten çıkarma duyurduğunu, bunun geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,8'lik bir artış olduğunu bulguladı. ABD'li işverenler yalnızca Eylül ayında 72.821 işten çıkarma duyurdu; bu geçen yılın Eylül ayına göre yüzde 53'lük bir artışa karşılık geldi.
Şirket, işten çıkarmaların yapay zeka tarafından daha da kötüleştiğini düşünüyor. Şirketler teknolojiyi benimsemenin ve işleri değiştirmenin yollarını buluyor. Yapay zeka, Eylül ayında 5.616 ve 2024'te toplamda 12.742 işten çıkarmadan sorumlu oldu. Şimdiye kadar, bu işten çıkarmaların hepsi teknoloji sektöründe gerçekleşti.
İşveren işe alım planları da düşüş eğiliminde. ABD'li işverenler Eylül ayında 403.891 planlanan işe alım duyurdu; bu, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32'lik bir düşüşe karşılık geliyor. Bu düşüş, işverenlerin mali yıl ve tatil sezonu bitmeden pozisyonları doldurmak için çabaladığı Eylül ayının tarihsel olarak en yoğun işe alım ayı olması göz önüne alındığında özellikle önemli.
Bu işaretler, şirketlerin yapay zeka ile işleri otomatikleştirme veya işçilik maliyetlerini düşürme gibi girişimler yoluyla yavaşlayan bir ekonomide karlılığı artırmaya çalıştığını gösteriyor. Eylül ayında, 15.750 işten çıkarmanın nedeni olarak maliyet kesintileri gösteriliyor. İşten çıkarmaların 14.054'ü mağaza kapanışları nedeniyle, 6.933'ü ise genel piyasa koşulları nedeniyle gerçekleşmiş durumda.
Challenger, Gray & Christmas Kıdemli Başkan Yardımcısı Andrew Challenger, “Şu anda iş gücü piyasasının durabileceği veya sıkılaşabileceği bir dönüm noktasındayız. Faiz oranlarındaki düşüşün işveren maliyetlerini ve tüketici tasarruf hesaplarını etkilemesi birkaç ay sürecek” diyor.
Bu yıl en fazla işten çıkarmanın yaşandığı sektör teknoloji oldu. Teknoloji işten çıkarmaları son yıllardaki kadar yaygın olmasa da, şirketler pandemi dönemindeki aşırı işe alımlarından dolayı yeniden kalibre edildikçe işten çıkarma sayıları da yüksek kalmaya devam ediyor.
Tarihsel olarak mavi yakalı çalışanlar ekonomik durgunluklardan ve işten çıkarmalardan en çok etkilenenler olsa da, teknoloji sektöründeki artan işten çıkarmalar, şu anda beyaz yakalı işlerin tehlikede olduğunu gösteriyor. Ve bu işten çıkarmaların önemli bir kısmı yapay zekanın benimsenmesinden kaynaklandığı için, belgelerde daha fazla işten çıkarma var gibi görünüyor.
Ancak teknoloji, soğuyan bir iş piyasası gören tek sektör değil. 2024 yılında en fazla işten çıkarmanın yaşandığı ekonominin 9 sektörü ve geçen yılın aynı dönemine kıyasla artış veya azalışları aşağıdaki gibi seyrediyor…
Teknoloji
Bu yılki işten çıkarmalar: 116.858
Yıllık artış (azalma): Yüzde 23
Eğlence
Bu yılki işten çıkarmalar: 31.054
Yıllık artış (azalma): Yüzde 136
Eğitim
Bu yılki işten çıkarmalar: 25.285
Yıllık artış (azalma): Yüzde 220
Ulaşım
Bu yılki işten çıkarmalar: 25.263
Yıllık artış (azalma): Yüzde 248
Endüstriyel Üretim
Bu yılki işten çıkarmalar: 19.794
Yıllık artış (azalma): Yüzde 248
Medya
Bu yılki işten çıkarmalar: 12.914
Yıllık artış (azalma): Yüzde 34
Kamu hizmetleri
Bu yılki işten çıkarmalar yıl: 8.879
Yıl bazında artış (azalış): Yüzde 691
Enerji
Bu yılki işten çıkarmalar: 8.315
Yıl bazında artış (azalış): Yüzde 359
Giyim
Bu yılki işten çıkarmalar: 7.725
Yıl bazında artış (azalış): Yüzde 270
