18-19 Kasım 2024 tarihlerinde Almatı'da Frankfurt Uluslararası Kitap Fuarı'nın "Yayıncılıkta ve telif hakkı yönetiminde modern eğilimler" konulu iki günlük bir semineri düzenlendi.
Seminere katılan 50 yayınevi arasında devleri, devlerin peşinden koşan modern yayınevlerini, ivmesini kaybeden geleneksel yayınevlerini ve artık ayağa kalkan genç yayınevlerini gördük. Hepsinin amacı, kitap basımcılığı gelişmiş, kitap okuma kültürü, kitap fuarı geleneği olan köklü bir ülkenin deneyiminden örnek almak ve bu deneyimden yararlanmaktır.
Bu yılın ekim ayında Almanya'nın Frankfurt kentinde düzenlenen sergiye katılan "Atamura", "Almatykitap", "Arman-PV", "Steppe&World Publishing", "AmalBooks", "Mektep" yayınevleri de Almatı'daki seminerde yer aldı. Kazak yayıncılık sektörünün ilerlemesine ve gelişmesine katkı sağlayan bu yayınevlerinin, öğrenerek, araştırarak ve hızla yeni şeyler öğrenerek başarıya ulaştıklarını söylemek için haklı bir nedenimiz var.
Tarihi bir geçmişe sahip olan Frankfurt Uluslararası Kitap Fuarı, yayıncıların, edebiyat temsilcilerinin, yazarların, çevirmenlerin buluştuğu, yeni eserlerle tanıştığı, sözleşmeler imzaladığı yayıncılık sektöründe önemli bir platformdur.
Al-Farabi kütüphanesinde düzenlenen seminer, Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi Başkanı-Rektörü, Filoloji Doktoru Profesör Zhanseit Tumebaev’ın konuşması ile açıldı. Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Danışmanı Malik Otarbayev ise kutlama konuşması yaparak dileklerini iletti. Ardından Kazakistan Cumhuriyeti Kültür ve Enformasyon Bakanlığı Arşiv, Dokümantasyon ve Kitap Komitesi Başkanı Rustam Ali, bu etkinliğin öneminden bahsetti.
Buna karşılık, Frankfurt Kitap Fuarı Başkanı ve genel müdürü, LİTPROM Başkanı ve Frankfurt Fuarı'nda okuryazarlığın geliştirilmesinden sorumlu Litcap şirketinin yönetici müdürü Juergen Boos, böyle bir toplantının ilk kez sadece Kazakistan'da değil Asya'da da ilk defa gerçekleştiğini belirtti. "Frankfurt Kitap Fuarı sadece bir fuar düzenlemekle sınırlı olmadığını, yayıncılığı ilerletme amacıyla çalıştıklarını söyledi. Kazak ülkesi sadece kitap sergisine katılmakla kalmadı, aynı zamanda «onur konuğu» unvanının verilmesi dileklerini iletti.
Bu seminerde esas olarak üç konu tartışıldı. İlki, telif hakkı ve lisansların satışı ve satın alınmasıdır. İkincisi, Frankfurt Kitap Fuarı ve davet programları. Üçüncüsü, yayıncılıktaki yapay zeka. Kazak yayıncıları için konuların üçü de çok önemlidir. Özellikle, telif hakkı satın alma, satma yayıncılık sektörümüzde son yıllarda gelişmesine rağmen, telif hakkı satın almadan veya sözleşme imzalamadan kitap yayınlayanların da var olduğunu inkar edemeyiz. Bu konuda konuşmacı Nicole Witt, Almanya'daki edebiyat kurumlarının çalışmaları hakkındaki bilgilerle paylaştı. Seminere katılanlar tarafından birçok sorular da sorduldu.
2015 y. Londonda Kitap Fuarı ve İngiliz Yayıncılar Birliği'nin «en iyi Edebiyat temsilcisi" ödülü sahibi Nicole Witt, yazarların eserlerini kendi ülkesinde, uluslararası düzeyde tanıtmanın yöntemlerini paylaştı. Tarafından kurulduğu «Mertin Witt» edebiyat ajansı sunan Juse Saramago eseri 1998’de Nobel Ödülü'nü kazandı. Bu nedenle, oluşmaya yeni başlayan Kazak edebiyat ajanlarının Nikol Hanım'dan öğrenecekleri çok şey var. Bettina Back, Hermann Eckel, Vladka Kupska'nın yaptığı anlamlı, değerli raporlardan Frankfurt Kitap Sergisi'nin dünya kitapçiliğinin gelişmesindeki rolünü daha derinden anladık.
Kazakistan Cumhuriyeti Kültür ve Enformasyon Bakanlığı desteğiyle Kazakistan Yayıncılar, Matbaacılar ve Kitap Dağıtımcıları Derneği, Nomad Kültür Vakfı, Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi'nin Yayıncılık, Editoryal ve Tasarım Sanatları Bölümü taraflarından birlikte düzenlenen seminer, hem yayıncılar hem de yayıncılar yetiştiren üniversiteler için faydalı olacaktır.
