Öyle ki bakkaldan kasaba, kuaförden fotoğrafçıya birçok esnaf kredi kartıyla ödeme yapılması halinde ücrete yüzde 10 ila 30 arasında komisyon ekliyordu. Kanuna aykırı olan bu uygulama nedeniyle bazı işletmeler denetlenip ceza yedi.
Bunun ardından esnaf da karttan aldığı yüzde 10 ila 30 arasındaki komisyonu nakit ödemeye ekledi. Örneğin bir üründen nakitte 100 TL, kartta ise yüzde 20 komisyon farkıyla 120 TL alırken şimdi her iki ödeme türüne de yüzde 20 komisyonu ekleyip tek fiyata geçti. Ürünün fiyatını 120 TL'ye çıkardı. Aradaki fark vatandaşa yansıdı. Esnaf sattığı ürüne şimdi de komisyon zammını ekledi.
Kafe-restoran, esnaf lokantası, kuaför, fotoğrafçı, butik mağaza gibi birçok esnaf artık fiyatlarını kart komisyonlarına göre yükseltmeye başladı. Örneğin İstanbul Beşiktaş'ta bir kuaför nakitte 200, kredi kartından ise 250 TL ödeme istiyordu. Aynı kuaför şimdi karta da nakite de aynı fiyatı istemeye başladı.
Yine İstanbul Eyüpsultan'da bir fotoğraf stüdyosunda 4'lü vesikalık ücreti nakitte 150 TL iken kredi kartında bu fiyat 180 TL idi. Aynı stüdyo giderlerinin de arttığını belirterek, nakitte de kartta da ücretin 200 TL'ye çıktığını kaydetti. İzmir'de bir pastane ise kredi kartıyla ödemede yüzde 20 fark alıyordu. Nakit ve kartta ödemede bu farkı kaldıran pastane tüm ürünlerine yüzde 20 ila 30 arasında da zam yaptı.
POS üzerinden gerçekleşen banka kartı veya kredi kartlı bir işlem sonucunda herhangi bir taksit yapılmasa da esnaf parasını bankadan 45 gün sonra alabiliyor. Peşin almak istediğinde ise komisyon ödemek zorunda kalıyor. Günlük 100 bin liralık ciro yapan esnaf, parasını peşin almak istediğinde bankaya 3 bin 500 lira ödeme yapması gerekiyor. Esnaflar ise enflasyon ortamında parayı 45 gün bekletmenin imkânsız olduğunu belirterek, 'Ertesi gün aldığımızda çok ciddi bir komisyon ödüyoruz. Bankaya ödediğimiz komisyon oranları kadar karımız olmuyor. O nedenle komisyon farkını fiyatlarımıza eklemek zorundayız' diyor.
TÜRKİYE Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, esnafın kredi kartı komisyonunu ücrete eklemesinin hem iş etiğine hem de yasaya aykırı olduğunu belirtti. Bunu yapan esnafa cezaların kesilmeye başlandığını anlatan Palandöken, 'Ancak esnafımız da hem e-ticaret sitelerine hem bankalara çok ciddi komisyonlar ödüyor. O nedenle bir karı kalmıyor. E-ticaret siteleri yüzde 33'e varan oranlarda komisyon alıyor. Bankalar yüzde 4 komisyon alıyor. Ayrıca POS cihazı için ayrı ücret ödüyorlar. Bir de bankalar POS cihazlarına bakım-onarım adı altında da ayrı ücretler kesiyor. Yani esnafın tek gideri komisyon da değil' dedi. Hem e-ticaret siteleri hem de bankaların kestiği komisyon oranları nedeniyle esnafın kar elde edemediğini anlatan Palandöken, 'Bu sorunun acilen çözüme kavuşması lazım. esnaf bankalarla online platformlara çalışır hale geldi' diye konuştu.
Tüketici Konfederasyonu Başkan Vekili Avukat İbrahim Güllü esnafın bu yolla kanunun arkasından dolaştığını belirterek, 'Esnaf komisyonu fiyatın içine dâhil ederek satış yapıyor. Komisyon bedelini vatandaşa yansıtıyor. Bu adil değil aynı zamanda ticari ahlaka da aykırı. Esnafın bu uygulaması aldatıcı ve haksız ticari uygulama olarak kabul edilir. Ticaret Bakanlığı bünyesinde bulunan haksız fiyat değerlendirme kuruluna tüketiciler şikayette bulunabilir. Yapılan denetimler sonucunda bu artışın komisyondan kaynaklandığında tespit edildiğinde işletmeler idari para cezasıyla cezalandırılacaktır' ifadelerini kullandı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıtdışı ekonomiyle mücadeleye dikkat çekerek tüm esnaf ve işletmeleri banka kartı ya da kredi kartıyla ödeme imkânı sunması konusunda uyarmıştı. Özel usulsüzlük cezasında değişikliğe gidildiğini hatırlatan Şimşek, ceza tutarının 200 bin liraya yükseltildiğini söyledi.
