Obezite o kadar yaygın ki, daha önce yetersiz beslenmeyle mücadele eden birçok düşük ve orta gelirli ülke de bile zayıflıktan daha yaygın hale geldi.
29 Şubat’ta, köklü tıp dergisi The Lancet'te yayınlanan makalenin kıdemli yazarı ve Imperial College Londra'da profesör olan Majid Ezzati, “Şaşırtıcı sayıda insan obezite ile yaşıyor” dedi.
Makalede ele alınan ve 190'dan fazla ülkede 220 milyondan fazla kişiden elde edilen verilere dayanan bulgular, bugüne dek obezite hakkında yapılan en yetkin bağımsız araştırmalar içinde görülüyor.
Ezzati, obezite oranının birçok zengin ülkede düşerken, başka yerlerde hızla arttığını da sözlerine ekledi. Düşük kilolu insan sayısı küresel ölçekte azalsa da, birçok ülkede önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Yetersiz beslenmenin "çifte yüküyle" karşı karşıya kalan ülke sayısı her geçen gün artıyor.
Bir sağlık teknolojisi firmasının derlediği verilere göre ABD'de kilo vermek için popüler zayıflama ilaçları kullanmaya başlayan 12-17 yaş arası çocuk sayısı artıyor.
"Çocuklardaki obezite artışı çok endişe verici"
“Geçmişte obeziteyi zenginlerin bir sorunu olarak düşünüyorduk. Obezite artık tüm dünyanın sorunu” diyen DSÖ beslenme sorumlusu Francesco Branca bir basın toplantısı düzenledi.
Makalede, yetişkinlerde obezite oranlarının 1990 ile 2022 arasında iki kattan fazla, 5-19 yaş arası çocuk ve ergenlerde ise dört kattan fazla arttığı belirtildi. Analiz, aynı dönemde, zayıf olarak kabul edilen kız, erkek ve yetişkin oranının sırasıyla beşte bir, üçte bir ve yarı yarıya düştüğünü ortaya koydu.
Ezzati, çocuklar arasında obezite oranlarındaki artışı "çok endişe verici" olarak nitelendirdi ve bunun 1980’lerden bu yana yetişkinlerde görülen bir eğilimi yansıttığını söyledi. Bilim insanı, yüz milyonlarca kişinin hâlâ yeterince yemek yiyemediğini de ekledi.
Çocukların ciddi derecede düşük kilolu olması gelişimleri için çok zararlı olabilir. Hatta onları ölüme kadar götürebilir. Diğer taraftan obez insanlar da diyabet, kalp ve böbrek hastalıkları ve bir dizi başka ciddi sağlık sorunuyla bağlantılı olarak erken ölüm ve sakatlık riski altında.
Rapora göre, “çifte yükteki” en yüksek artış , Karayipler ve Ortadoğu'nun bazı bölgeleri de dahil olmak üzere düşük ve orta gelirli ülkelerde kaydediliyor.
Bu ülkelerde obezite oranı, başta Avrupa olmak üzere birçok yüksek gelirli ülkeden daha yüksek. Ezzati, İspanya gibi Avrupa ülkelerinde obezite oranlarının düşmeye ya da en azından durağanlaşmaya başladığına dair işaretler olduğunu da sözlerine ekledi.
Yüksek şekerli ürünlere vergi getirilmesi önerisi
The Lancet'in internet sitesindeki yeni sekmede yayınlanan veriler, 2017'den bu yana ekip tarafından yapılan ilk güncellemeler. Bu veriler, Bulaşıcı Olmayan Hastalık Risk Faktörü İşbirliğindeki bin 500'den fazla bilim insanı tarafından derlendi. 5 yaşın üzerindeki yaklaşık 774 milyon insanın obezite ile yaşadığı tahmin ediliyordu ki bu da yeni rakamlarla benzer bir orana (yaklaşık 8 kişiden 1'ine) tekabül ediyor.
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, obeziteyle mücadeleye yardımcı olmak için yüksek şekerli ürünlere vergi getirilmesi ve sağlıklı okul yemeklerinin teşvik edilmesi gibi tedbirlerin uygulanması gerektiğini söyledi.
Ghebreyesus, "Daha da önemlisi, ürünlerinin sağlık üzerindeki etkileri konusunda hesap verebilir olması gereken özel sektörün işbirliği gerekiyor" diye ekledi.
Branca ve Ezzati’ya göre Novo Nordisk firmasının Wegovy ve Eli Lilly firmasının Mounjaro ve Zepbound gibi güçlü yeni obezite ilaçları obeziteyle mücadeleye yardımcı olabilir. Onlara göre bu ilaçların yüksek maliyeti ve erişim güçlüğü, eşitsizliği daha da artırma riski taşıyor.
Çalışmada, Covid-19 salgını sonrasına ait veri eksikliği ve araştırmacılar tarafından "kusurlu" bir ölçü olarak tanımlanan obeziteyi belirlemek için vücut kitle indeksinin (VKİ) kullanılması gibi bazı sınırlamalar vardı.
