Ay'ın Dünya'dan görülmeyen uzak yüzü, her zaman gizemini korumuştur. Çin'in Chang'e 6 görevi kapsamında bu bölgeden toplanan örnekler, Ay'ın karanlık yüzünde milyarlarca yıl önce volkanik patlamalar yaşandığını gösteriyor.
Bu keşif, Ay'ın jeolojik tarihine ve evrimine yeni bir bakış açısı getiriyor.
Ay, Dünya ile gelgitsel olarak kilitli olduğu için hep aynı yüzünü görürüz. Uzak yüzü ise yakın yüzüne göre daha az keşfedilmiştir.
Chang'e 6 iniş aracı, Ay'ın uzak yüzünden Dünya'ya getirilen ilk örnekleri topladı. Bu örneklerin analizi, Ay'ın iki yüzü arasındaki ilginç farklılıkları ortaya koydu.
Araştırmacılar, Chang'e 6 tarafından getirilen kaya örneklerini analiz ederek yaşlarını ve kaynaklarını belirledi.
Analizler, bu kayaların 2,8 milyar yaşında olduğunu ve bazalt adı verilen sertleşmiş lavdan oluştuğunu gösterdi.
Bu bulgu, Ay'ın uzak yüzünde milyarlarca yıl önce volkanik patlamaların meydana geldiğini kanıtlıyor.
Daha önceki araştırmalar, Ay'ın yakın yüzünde en az 2 milyar yıl öncesine kadar volkanizma olduğunu göstermişti.
Yeni bulgular ise Ay'ın uzak yüzünde de volkanik aktivite olduğunu ortaya koyuyor. Bu keşif, Ay'ın jeolojik tarihine ve evrimine dair bilgilerimizi güncelliyor.
Araştırmacılar, Ay'ın uzak yüzündeki lavların potasyum, nadir toprak elementleri ve fosfor bakımından düşük olduğunu tespit etti.
Bu elementler ise Ay'ın yakın yüzündeki lavlarda yaygın olarak bulunuyor. Bu dengesizliğin, Güney Kutbu-Aitken havzasını oluşturan çarpma kraterinden kaynaklanmış olabileceği düşünülüyor.
Ay'ın iki yüzü arasındaki bir diğer fark ise mare bazaltlarının dağılımı. Mare bazaltları adı verilen dev lav akıntıları, yakın yüzün yüzde 30'unu kaplarken uzak yüzün sadece yüzde 2'sini kaplıyor. Bu durumun, uzak taraftaki bazı elementlerin eksikliğinden kaynaklanabileceği düşünülüyor.
