SAĞLIK
22 Haziran 2024, Cumartesi, 07:00

Uzmanlar yazın vazgeçemediğimiz ve hafif olduğunu düşündüğümüz kavun, karpuz, şeftali gibi meyvelerin içindeki şekerin “gizli bir bomba” olduğunu söylüyor.

Yaz meyvelerinin genel olarak glisemik indeksi yüksek, yani kan şekerini hızlı yükselten meyveler olduğuna dikkat çeken uzmanlar, “Sıcak havalarda serinleme ihtiyacımız sebebiyle yaz meyvelerini fazla tüketebiliyoruz.

Takvim gazetesinden Ziynet Kocabıyık'ın haberine göre, özellikle karpuz ve kavun gibi meyveleri masum görerek gereğinden fazla yemek özellikle diyabet hastaları için risk oluşturuyor. Akşam saatlerinde yemek ise önemli bir sağlık riski olan karaciğer yağlanmasını tetikleyebiliyor” uyarısını yapıyor.

Meyve tabağı hazırlamayın, çünkü...” diye uyaran Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman "Meyveleri sağlıklı oldukları için bol miktarda tüketmek, karaciğer yağlanması, obezite ve diyabet gibi birçok sağlık problemine yol açabiliyor. Yaz aylarında özellikle karpuz ile kavun sulu olmaları nedeniyle az kalorili sanılarak bol miktarda yenebiliyor..."
 
"Sağlıklı yetişkinlerde kadınlar günde 2, erkekler de 2-3 porsiyon meyve tüketebilir. Bir porsiyon meyve bir yumruk büyüklüğünde meyveye denk gelmektedir. Karpuz veya kavun için bir el içi kadar büyüklüğü bir porsiyon sayabiliriz ve günde 1-2 porsiyonu geçmemekte fayda var..."
 
"Diyabeti veya karaciğer yağlanması olan kişilerin ise porsiyonlar konusunda mutlaka çok dikkatli olmaları, meyveleri daha kontrollü tüketmeleri büyük önem taşır” diyor.

Smoothie veya meyve suyu 2-3 porsiyon, hatta bazen daha fazla miktarda meyve ile yapılıyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, “Suyu sıkılan veya blenderden geçirilen meyvelerin çoğunlukla posaları değil, sadece suları tüketildiğinde alınan meyve şekeri yani fruktozun kana karışma hızı artmaktadır..."
 
"Tek seferde alınan fazlaca porsiyon meyve de kan şekerini hızla yükseltmektedir. Dolayısıyla rutin olarak meyve suyu veya smoothie formunda fazlaca porsiyon meyve tüketildiğinde obezite, karaciğer yağlanması ve diyabet riski artmaktadır" diye konuşuyor.
 
Meyveyi akşam saati yerine gün içerisinde, yani daha hareketli olduğunuz saatlerde yediğinizde hem meyveden gelen kalori çok daha kolay harcanıyor hem de şekerin vücutta kullanılması sayesinde kan şekeri daha fazla dengede kalıyor.

Günlük enerji ihtiyacımızın büyük oranını ana öğünlerde sağlıyoruz ve bu öğünlerde dengeli şekilde karbonhidrat, protein ve yağ gibi makro besin ögelerini bir arada almamız gerekiyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, meyve ile ana öğün yaptığımızda ise fark etmeden fazlaca karbonhidrat alabileceğimiz uyarısında bulunuyor:
 
"Örneğin aç başladığınız bir öğünü karpuz-peynirle geçirmek iyi bir fikir olmayabilir. Çünkü doyuncaya kadar fazla karpuz tüketmiş, dolayısıyla fazla karbonhidrat almış olabiliriz. Bu durum da kan şekerimizi hızlı yükseltir, bunun sonucunda hem kilo artışı hem de buradaki yağlanmaya bağlı kronik hastalıkların riski artar..."

"Karpuz ana öğünde yenilecekse yine 1-2 el içini geçmeyecek kadar tüketilmeli ve doygunluk sağlamak için böyle bir öğün mutlaka sebze, salata veya et, tavuk, balık gibi diğer protein kaynaklarıyla desteklenmeli; karpuz ya da başka meyve miktarı kontrollü tutulmalıdır."

Meyve tek başına tüketildiğinde akabinde hızlı bir acıkmaya sebep olabiliyor. Bu sebeple meyveyi ara öğünde tercih ediyorsanız, daha uzun tokluk ve bir sonraki öğünde kontrollü bir besin tüketimi sağlamak için yanında yoğurt, ceviz veya badem gibi bir protein yemeye özen gösterin.

Kabuğu olan meyveleri soyarak tüketmemeye özen gösterin. Kabuğuyla tüketilebilecek olan meyveler daha uzun süre tokluk ve kan şekerinin daha yavaş yükselmesini sağlıyorlar. Ayrıca meyvelerin kabuk kısmında da kayda değer miktarda ve çeşitlilikte vitamin ile mineral yer alıyor. Yine meyveler kabuklarıyla yenildiklerinde günlük posa alımına katkıda bulunuyor, bu sayede bağırsak sağlığını iyileştirmeye ve kabızlık gibi sorunların önüne geçilmesine yardımcı oluyor.