Türkiye'nin ilk yerli jeti: Üretimine başlandı

Milli savaş uçağı TF-X'te ilk uçuş 2025 yılında gerçekleştirilecekken bir önemli gelişme ise Jet Tekamül ve Hafif Taarruz Uçağı HÜRJET'de ortaya çıktı.

Küresel çaptaki jet eğitim ve hafif taarruz uçağı ihtiyacının karşılanması amacıyla TUSAŞ öz kaynakları ile 2017 yılında başlatılan Jet Eğitim ve Hafif Taarruz Uçağı (HÜRJET) Projesi’nde, prototip uçaklar için parça üretimi ve montaj faaliyetlerine başlanıldı.

USAŞ, HÜRJET Projesi kapsamında şu anda komponent seviyesi montaj faaliyetlerini sürdürüyor.

2023'TE İLK UÇUŞ GERÇEKLEŞECEK

2022 yılı ortasına kadar Son Nihai Montaj (Final Assembly Line) geçmeyi planlayan TUSAŞ, yıl sonunda HÜRJET’i hangardan çıkartacak. HÜRJET’in, yer testlerinin ardından 18 Mart 2023’te ilk uçuşunu gerçekleştirmesi planlanıyor.

HÜRJET Projesi kapsamında, iki adet prototip uçabilir uçak ile test faaliyetlerinde kullanılmak üzere bir adet statik ve bir adet yorulma test uçağı üretilmesi planlanıyor. TUSAŞ, bahsi geçen test uçaklarının üretim faaliyetlerine ise ‘fiilen’ başlamış durumda.

HÜRJET, 1.4 Mach maksimum hız ve 45,000 ft maksimum irtifada görev yapacak şekilde tasarlanacak ve son teknoloji görev ve uçuş sistemlerini barındıracak.

9,8 metre kanat açıklığına sahip olacak uçak, geniş görev yelpazesi ve üstün yük kapasitesiyle de dikkat çekiyor. Öte yandan 13 metre uzunluğa sahip HÜRJET'in menzili ise 2 bin 592 kilometre.

SINIR GÜVENLİĞİ, TERÖRLE MÜCADELE GİBİ GÖREVLERDE KULLANILACAK

HÜRJET, baş üstü ve kaska monteli gösterge, dijital kontrollü uçuş sistemi, gelişmiş insan makina arayüzü, gece görüş uyumu, havada yakıt ikmali ile otonom operasyonlar için APU gibi çok sayıda özelliğe de sahip bulunuyor.

HÜRJET’in 2721 kg faydalı yük kapasitesine sahip Hafif Taarruz Uçağı modeli, ülkemizle birlikte dost ve müttefik ülkelerin silahlı kuvvetlerinde kullanılacakken, hafif taarruz, yakın hava destek, sınır güvenliği, terörle mücadele gibi görevlerde kullanılmak üzere de silahlandırılacak. Bu kapsamda havadan havaya Gökdoğan ve Bozdoğan füzesi ile SOM seyir füzeleri de uçakta kullanılabilecek.

Projenin halen devam etmekte olan kavramsal tasarım aşamasında, yapılan pazar analizinin ışığında tek motor ve çift motor alternatifleri değerlendirilerek motor sayısına karar verilecek.

MÜHENDİSLİK GELİŞTİRME SİMÜLATÖRÜ OLARAK SAVUNMA SANAYİSİNDE İLK

Motor olarak ise HÜRJET’in prototip uçaklarında ve ilk seri üretim uçaklarında GE404 Turbojet Motoru’nun kullanılması planlanıyor. Proje kapsamında HÜRJET'in test ve değerlendirme faaliyetlerinde kullanmak üzere "Hürjet 270" adı verilen mühendislik simülatörü de geliştirildi.

Yapay zeka altyapısıyla donatılan simülatör, test pilotlarından alınan geri bildirimlerle Hürjet tasarımının ergonomisine katkı sağlayacak, ileride geliştirilecek eğitim simülatörü için de veri toplanmasına imkan sağlayacak.Simülatörle ayrıca pilotların test çalışmaları esnasında karşılaştıkları hataların anlık tespit edilmesine katkıda bulunulacak.

Birebir Hürjet kokpitinin daha az maliyetli parçalarından oluşan simülatör, son teknolojik gelişmeleri barındırıyor. Gerçek zamanlı yazılımlar sayesinde, tasarım mühendisleri için pilot girdilerini gerçek uçuş senaryolarından alabilecekleri test imkanını sağlayan simülatör, sunduğu geniş görüş açısıyla ebat ve özellikleri bakımından mühendislik geliştirme simülatörü olarak savunma sanayisinde ilk olma özelliğini de taşıyor.