Omicron'dan sonra yeni kabus: 'Hayalet varyant'

Koronavirüsün ortaya çıkan son varyantı Omicron dünya genelinde yayılmaya ve vaka sayılarını arttırmaya devam ediyor. Omicron ile ilgili bilim insanlarının yeni yaptığı keşif ise endişeleri arttıracak cinsten. 

Yapılan araştırmalara göre Omicron varyantının testlerden kaçabilen bir 'hayalet' versiyonu da bulunuyor.

Gizli varyant, standart Omicron varyantıyla ortak birçok mutasyona sahip olmasına rağmen, olası Omicron vakalarını hızlıca işaretlemek için kullanılan laboratuvar tabanlı PCR testlerinin kullandığı belirli bir genetik özelliğe sahip değil. Yani bu gizli varyant, tüm olağan testler tarafından yine de koronavirüs olarak tespit edilebiliyor ancak daha hızlı sonuçlar veren rutin PCR testleri tarafından Omicron olduğu anlaşılmıyor. Bunun için daha karmaşık genom testlerinin yapılması gerekiyor.

GENETİK OLARAK FARKLI

Araştırmacılar, yeni Omicron versiyonunun standart Omicron varyantı ile aynı şekilde yayılıp yayılmayacağını bilmek için çok erken olduğunu, ancak bu 'hayalet' versiyonun genetik olarak farklı olması nedeniyle farklı davranabileceğini söylüyor.

Gizli varyant ilk olarak son günlerde Güney Afrika, Avustralya ve Kanada'dan gönderilen Kovid virüsü genomları arasında tespit edildi, ancak şimdiden daha geniş bir alana da yayılmış olabilir.

Bu gelişmeyle bilimsel olarak B.1.1.529 kod adıyla bilinen Omicron varyantı, BA.1 olarak bilinen standart Omicron ve BA.2 olarak bilinen daha yeni varyant olarak ikiye ayrıldı. University College London Genetik Enstitüsü müdürü Profesör Francois Balloux, "Omicron'da, genetik olarak oldukça farklılaşmış iki soy var, BA.1 ve BA.2. İki soy birbirinden farklı davranabilir," dedi.

YENİ VARYANTIN NASIL ORTAYA ÇIKTIĞI BİLİNMİYOR

Bilim insanları, bir Kovid enfeksiyonuna neden olanın hangi varyant olduğunu doğrulamak için tam genom analizi yöntemini kullanıyor, ancak PCR testleri de bu yönde bir işaret verebilir. Örneğin, İngiltere'de kullanılan PCR makinelerinin yaklaşık yarısı virüste üç geni tespit ederek çalışıyor. Omicron (ve ondan önceki Alfa varyantı) aranan genlerden sadece ikisinde pozitif sonuç veriyor, çünkü, Alfa ve Omicron’da "S" olarak da adlandırılan başak geninde delesyon adı verilen genetik bir değişiklik bulunur.

Bu aksaklık yüzünden PCR testinde, "S geni hedef başarısızlığı" tespit edilirse enfeksiyonun arkasında Omicron olması ihtimali yüksek. Yeni varyant bu yöntemle tespit edilemediği için 'gizli Omicron' adını aldı.

En büyük bilinmeyense yeni varyantın nasıl ortaya çıktığı. Omicron kapsamına girse de genetik olarak yeterince farklı olduğu için hızla yayılırsa bu hayalet versiyon yeni bir “endişe verici varyant” olarak nitelendirilebilir.

Aynı mutasyonları paylaşan BA.1 ve BA.2 adlı iki varyantın hızlı bir şekilde art arda ortaya çıkmasının halk sağlığı gözetiminde 'yapbozun büyük bir parçasının gözden kaçırıldığının' işaretçisi olduğunu söyleyen bir araştırmacı durumu oldukça endişe vericidir olarak tanımladı.

ŞİMDİYE KADAR HİÇBİR VAKA BİRLEŞİK KRALLIK KAYNAKLI DEĞİLDİ

Şimdiye kadar tespit edilen yedi gizli Omictron vakasından hiçbiri Birleşik Krallık kaynaklı değildi. Ancak ülke genelinde tespit edilen orijinal Omicron varyantının vaka sayısının bir günde 101 artarak 437'ye çıktı.

Gizli varyantın keşfi, Başbakan Boris Johnson’ın kabinede Omicron'un daha bulaşıcı göründüğünü ve sağlık yetkililerine göre bunun etkisini değiştireceğini düşündüğünü, bu nedenle daha fazla kısıtlamaya ihtiyaç duyulabileceğini söylediği sırada geldi.

OMİCRON'UN DELTA'DAN DAHA BULAŞICI OLDUĞU SÖYLENDİ

Salı günü hükümetin baş bilim danışmanı Patrick Vallance ve İngiltere'nin baş sağlık görevlisi Chris Whitty'nin de katıldığı kabine toplantısında, Boris Johnson bakanlara "erken göstergelerin" Omicron'un mevcut baskın varyant Delta'dan daha bulaşıcı olduğu yönünde olduğunu söyledi.

Johnson'ın sözcüsü, bir sonraki acil durum adımının, aşı sertifikası ve mümkün olduğunda evden çalışma talimatlarını içeren “B planının” potansiyel olarak uygulanması olduğunu söyledi.Hükümetin herhangi bir yeni kural üzerinde "parlamentonun söz sahibi olduğundan emin olacağını" ancak bakanların ihtiyaç duyulduğunda B planı kısıtlamalarını tek taraflı olarak uygulamak için mevcut yetkilere sahip olduklarını belirtti.

Tüm bu endişelere rağmen, havalandırma ve test gibi önlemleri göz önünde bulundurularak, insanların mümkünse işyerlerine dönmeleri gerektiği yönündeki resmi tavsiyenin şimdilik devam ettiğini söyledi.

İskoçya ise, mümkün olduğu kadar en azından ocak ayının ortasına kadar evden çalışmaya dönüleceğini duyurdu.

Başbakan Nicola Sturgeon, İskoçya'daki Kovid-19 vakalarının yaklaşık %4'ünün Omicron varyantı olduğunun tahmin edildiğini ve bu rakamın "sürekli olarak arttığını" açıkladı. İskoçya'da varyantın genetik belirticilerine bağlı testlerde günde 122 yeni vaka görülürken, genomik dizileme testlerinde sadece 99 vaka doğrulandı.

"Bu aşamadaki tahminimiz, Omicron vakalarının ikiye katlanma süresinin iki üç gün kadar kısa olabileceği ve yeni varyantla ilişkili R sayısının 2'nin üzerinde olabileceği yönünde," açıklamasında bulunan Sturgeon, temaslı takibinin daha iyileştirileceğini, pozitif vakalarla yakın temaslı kişilerin test olup kendilerini izole etmeleri gerektiğini söyledi.