Kütüphaneler yapay zeka ile entegre oluyor
KÜLTÜR - SANAT
29 Mart 2024, Cuma, 04:02

Yerli teknoloji şirketi Cerebrum Tech, 23-27 Mart tarihleri arasında düzenlenen Uluslararası Kütüphane ve Teknoloji Festivali’nde, kütüphanelerde kitap aramayı kolaylaştıracak “Yapay Zekalı Dijital Katalog ve Semantik Arama Projesi”ni tanıttı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü ile iş birliği içerisinde yürütülen projenin mayıs ayında kullanıma sunulması bekleniyor. Uygulama ile kullanıcılar kütüphane kataloğunda arama yaparak kitabın bulunduğu lokasyona yönlendi

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenen “Uluslararası Kütüphane ve Teknoloji Festivali” 23-27 Mart tarihlerinde İstanbul’daki Rami Kütüphanesi’nde gerçekleştirildi. Ana teması "Dijital Geleceğin Anahtarı: Yapay Zeka Temelli Akıllı Kütüphaneler" olan beş günlük festivalde kütüphanecilik alanında teknoloji ve yapay zekâ temelli hizmet üretenler, ürün geliştiriciler, girişimciler, kütüphaneciler, kütüphanecilik hizmeti veren kurum ve kuruluşlar ve her yaştan kütüphane kullanıcısı bir araya geldi.

Uygulama ilk kez kütüphanecilerle buluştu

Yapay zeka, web3 ve oyun alanlarında faaliyet gösteren yerli teknoloji şirketi Cerebrum Tech festivalde Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü ile iş birliği içerisinde yürüttükleri “Yapay Zekalı Dijital Katalog ve Semantik Arama Projesi”ni tanıttı. Proje ile Genel Müdürlüğe bağlı kütüphanelerin büyük ve karmaşık veri setinin, kullanıcının kolayca erişip kullanabileceği bir platforma taşınması amaçlanıyor. Geliştirilen uygulama festival süresince kurulan Cerebrum Tech standında ilk kez kütüphanecilerle buluştu. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da standın ziyaretçileri arasında yer alarak uygulamayı inceledi.

Geleceğin kütüphaneleri yapay zeka ile şekillenecek

Mayıs ayında birçok kütüphanede entegrasyonu tamamlanarak kullanıcılara sunulması hedeflenen uygulamanın geliştiricisi Cerebrum Tech’in Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Erdem Erkul, “Ben de sık sık kitap okuyan ve çevreme kitap okuma alışkanlığını aşılamaya çalışan biri olarak, kütüphane kültürünün ve kütüphanecilik mesleğinin korunmasını çok önemsiyorum. Bu noktada bu kültüre sahip çıkarken çağa ve hızla gelişen teknolojiye de uyum sağlamak büyük önem taşıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü ile yaptığımız bu çalışma, kütüphaneciliği yapay zeka teknolojisi ile harmanlayarak geleceğin kütüphanelerini bugünden deneyimlememizi sağlayacak” diye konuştu.

Hedef 2024’te 100 akıllı kütüphane

Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada 2024 yılında yapay zekâ temelli 100 akıllı kütüphanenin vatandaşların hizmetine sunulmasının hedeflendiği belirtiliyor.

Uygulamanın detaylarını paylaşan Dr. Erkul, “Büyük dil modellemelerini (LLM) temel alarak geliştirdiğimiz yapay zeka ürünlerimiz Cere ve Cere Insight’ın altyapısını kütüphanelerimizin ihtiyaç ve beklentilerine uygun şekilde yeniden yapılandırdık. Bu uygulama sayesinde kütüphane ziyaretçileri, tüm Türkiye’yi kapsayan geniş veri tabanı üzerinden, kitap adı, yazar, kitap konusu, kitabın bulunduğu kütüphane ve kütüphane içerisindeki lokasyonu hakkında yapay zeka destekli anlamsal (semantik) aramalar yapabilecek ve kitap önerilerine ulaşabilecek. Gençlerimiz yeni teknolojilere karşı oldukça meraklı ve heyecanlı. Yapay zeka, hem kaynak arama süreçlerini hem de uygunluk durumu öğrenme süreçlerini oldukça hızlandıracak” ifadelerini kullandı.

Üç yapay zeka uygulamasıyla panel

Üç farklı yapay zeka uygulamasının katılımıyla düzenlenen “Yapay Zekaların Penceresinden Kütüphanecilik ve Enformasyon Bilimi” isimli panel 5 günlük festivalin en dikkat çeken etkinliklerinden biri oldu. Cerebrum Tech tarafından geliştirilen yapay zekalı asistan Cere, Microsoft uygulaması Azure ve Akın Robotics’in geliştirdiği Ada uygulamaları, panelde sunumlar yaparak ziyaretçilerin sorularını yanıtladı.