İkinci el araçta yeni ödeme sistemi devreye giriyor

Ticaret Bakanlığı ikinci el araç satışında dolandırıcılık ve mağduriyetlerin önüne geçebilmek amacıyla yeni ödeme sistemini hayata geçiriyor. Peki Güvenli Ödeme Sistemi nasıl işleyecek? Standart bir araç satış işlemine göre farkı ne?
 
Satış işlemi sırasında paranın güvenli hesapta yer alacağı belirtiliyor.Para nasıl tutulacak? Satıştan vazgeçilmesi veya bir olumsuzluk olması durumunda para alıcının hesabına geri mi yatırılacak?

Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel, şunları söyledi: “Güvenli Ödeme Sistemi, 27 Ağustos tarihinde resmileşen ve otomotiv ticaretini düzenleyen motorlu taşıtların ticaretine dair yönetmelikle beraber otomobil satıcıları için yürürlüğe girmişti.
 
Yeni sistem 27 Eylül tarihi itibarıyla herkes için zorunlu olacak. Alınan karar otomobil satışı esnasında zaman zaman yaşanabilen dolandırıcılık teşebbüslerini tamamen ortadan kaldırmayı hedefliyor.

Daha önce alıcı ve satıcı arasında anlık yapılan havale/EFT işlemlerinden farklı olarak ödenen tutar önce bankanın teminatı altında devir yapılana kadar bekletilecek.
 
Bankaların neredeyse tamamı sisteme entegre olmuş durumda. Bu noktada henüz devir işlemi gerçekleştirilmeden satıcı kullandığı bankaya ait mobil ya da internet şubesinde bulunan güvenli ödeme menüsünden araç plakası, tutarı ve alıcının telefon numarasını yazarak işlemi başlatıyor.
 
Alıcı ve satıcının telefonuna gelen eş zamanlı referans numarasını alıcı kişi kendisine ait hesaptan güvenli ödeme başlığı altındaki referans numarası alanına girdiği takdirde ödeyeceği tutar ve araç bilgilerini görebiliyor. Akabinde alıcı işleme onay veriyor ve araç bedeli bankaya ait havuz hesabında teminat altında bekletiliyor.
 
Yaklaşık 10-15 dakika içinde her iki tarafa ödemenin teminat altına alındığına dair bir onay mesajı geldikten sonra satıcı araç devrini tamamen güvenli bir şekilde gerçekleştirebiliyor.
 
Devir aşamasında noterlik ekranında teminat altında olan miktar görülerek alıcı ve satıcı bilgilendiriliyor. Devir işleminin gerçekleşmesini engelleyen bir olumsuzluk olduğu taktide ise havuzda bekleyen tutar 24 saat içinde alıcının hesabına geri iade ediliyor. Tüm bu süreçte en önemli husus alıcı ve satıcıların güvenli ödeme sistemi ile gönderdikleri tutarın teminat altına alındığına dair mesajı beklemeleri ve noterlikte mutlaka kontrol ettirmeleri olacaktır.

Düzenleme zaman zaman yaşanabilen dolandırıcılık teşebbüslerini tamamen ortadan kaldıracaktır. Bu noktada kısa vadede yaşanabilecek noksanlar sistem kaynaklı değil bankalar kaynaklı olabilir. Neredeyse bankaların tamamı sisteme entegre olmuş olsa da sık kullanılan büyük ölçekli bazı bankaların hala sisteme entegre olmadığını görüyoruz.
 
Öte yandan bankaların konuya dair gerek şube gerekse çağrı merkezi personellerine bilgilendirme ya da kullanımına dair eğitim vermedikleri ve bu sebeple müşterilerin bankalara danıştığında bilgi alamama kaynaklı zorluklar yaşandığı bizlere gelen bilgiler arasında. Zira sistem araç devirlerinde zorunlu hale getirildiğinden sistemin dışında bir işlem yapmak mümkün değil.
 
Bu noktada bankaların personellerini ve kullanıcıları yönlendirme amaçlı bir çalışmada bulunması noterliklerde yoğunluk yaşanmaması için önemli olacaktır. Sistem ticarette sık kullanılan çek, senet, kredi gibi diğer argümanları da kapsıyor. Farklı ödeme metotlarıyla alınan otomobiller için noterlikte bu ödeme metotlarını belirterek kalan tutar güvenli ödeme sistemi ile gönderilebiliyor. Eğer araç tutarının tamamı farklı bir metot ile ödendiyse de noterlikte beyan edilerek devir gerçekleştirilebiliyor.
 
Döviz kurunda yaşanan hareketlilik Eylül ayı sıfır otomobil fiyatlarına bir miktar yansıdı. Sıfırda yaşanan fiyat artışı ile birlikte son iki haftada ikinci el otomobil talebinde de bir miktar hareketlilik gözlemliyoruz. Söz ettiğimiz talep dönemsel ve beklenen seviyelerde olmadığından ikinci el fiyatlarına önemli bir ölçüde etki etmediğini söyleyebiliriz.

Bu noktada ikinci el fiyat artışı bir önceki aya göre yüzde 1 civarında. Dolayısıyla sabit seyrini koruduğunu söylemek mümkün. Ancak 3 yaşa kadar olan ikinci el otomobiller sıfır fiyatlarından çok daha hızlı etkilendiğinden, bu yaş aralığında olan otomobillerde bir miktar daha fazla fiyat artışı söz konusu.

Mevcut koşullar ve maliyetler göz önünde bulundurulduğunda ikinci el ve sıfır araçlarda gelecek dönemde artış görülebilir. Özellikle döviz kuru ve faiz seviyeleri belirleyici etken. Bizler yıl sonuna kadar fiyatların belirli oranlarda seyredeceği, 2025 yılı ilk çeyreği itibarıyla artış kaydedebileceği kanaatindeyiz. Ancak yaşanabilecek artışlar hızla ya da olağan dışı değil, kabul edilebilir ve öngörülebilir oranlarda olacaktır.
 
Fiyatlar anlamında yorum yapmak gerekirse gelecek dönemde beklentimiz olan fiyat artışı düşünüldüğünde hem ikinci el hem de sıfır otomobilde bugünün rakamları daha avantajlı pozisyonda olabilir. Otomobil almayı düşünen vatandaşlarımız bütçe ve ihtiyaçları doğrultusunda mevcut ikinci el ve sıfır otomobil fiyatlarından faydalanabilirler.”