SAĞLIK
06 Şubat 2022, Pazar, 09:51

Herkes zaman zaman el titremesi yaşar. Bazı ilaçları aldıktan, çok kahve içtikten sonra veya hipotermi nedeniyle eller titreyebilir. Ancak titreme sizi sürekli olarak rahatsız ediyorsa ve belirgin bir sebep olmadan ortaya çıkıyorsa, bu bir hastalığın veya nörolojik bozuklukların işareti olabilir.

El titremesinin zararsız ve daha tehlikeli türleri bulunuyor ve yetişkinlerde el titremesi birçok farklı nedenden dolayı ortaya çıkabiliyor.

El titremesi fizyolojik ve patolojik olarak ikiye ayrılır. Ellerde fizyolojik titreme stres, yüksek sıcaklık, yüksek efor sırasında ve ayrıca çok sigara, çay ve kahve içen kişilerde ortaya çıkar. Bazı ilaçların alımından sonra da fizyolojik titreme görülebilir. Nöroleptikler, antidepresanlar, antiepileptik ilaçlar titremeye neden olabilir. Fizyolojik titreme, buna neden olan şeyi ortadan kaldırırsanız ortadan kalkar.

Patolojik titreme ise birincil ve ikincil olarak ikiye ayrılır. Birincil, çoğunlukla kalıtsal olan bir nörolojik hastalıktır. İkincil titreme ise farklı hastalıklar nedeniyle gelişir. Bu hastalıkların en yaygınları felç, multipl skleroz, Parkinson hastalığı ve tiroid hastalıklarıdır.

EL TİTREMESİNİN EN YAYGIN NEDENLERİ

1-Esansiyel Tremor

Yetişkin insanlarda esansiyel el titremesi en yaygın nörolojik hastalıklardan biridir. Esansiyel tremorda üst ekstremitelerin titremesi, hastalığın ilk ve pratik olarak tek belirtisidir. Titreme, eller hareket halindeyken meydana gelir ve istirahat halindeyken neredeyse hiç yoktur. Çoğu zaman, titreme simetriktir ve her iki eli de etkiler. Bazı durumlarda esansiyel tremora başın ve ses tellerinin titremesi de eşlik eder. Bu tip el titremesi genellikle genç yaşta teşhis edilir, ancak hastalığın başlangıcı çocuklarda ve yaşlılarda da ortaya çıkabilir.

2-Parkinson Hastalığı

Parkinson hastalığı olan kişilerde el titremeleri çoğunlukla dinlenme sırasında başlar. Bazen bacaklar, çene ve dudaklar da ellerle birlikte titrer. Parkinson hastalığında ellerin titremesi tek taraflıdır, yani sağ veya sol elin titremesi farklı anlarda meydana gelir. Hastalık ilerledikçe, titreme iki taraflı hale gelir. Titreyen ellere ek olarak hastalığın başka belirtileri de vardır. Kas sertliği ve hareket yavaşlığı Parkinson hastalığında görülebilir.

3-Tirotoksikoz

Yetişkinlerde el titremesinin nedenlerinden biri de tirotoksikozdur. Bu durum, tiroid bezi aşırı miktarda tiroid hormonu ürettiğinde ortaya çıkar. Vakaların yüzde 70-80'inde, Graves hastalığı (zehirli guatr) nedeniyle tirotoksikoz gelişir. Tirotoksikozlu hastalar ayrıca kas güçsüzlüğü, terleme, kilo kaybı, sinirlilik, çarpıntı, hafıza ve dikkat bozukluklarından şikayet ederler.

4-Merkezi Sinir Sistemi Hastalıkları

Merkezi sinir sistemi hastalıkları beyincik ve beyin sapında meydana gelen hasarın eşlik ettiği merkezi sinir sisteminin bütün bir hastalık grubunu ifade eder. Hastalar, ellerinde hareketin başlangıcında meydana gelen ve hedefe yaklaştıkça artan büyük titreme yaşarlar. Bu nedenle bu tür hastalıkları olan kişilerin işaret parmağı ile burun ucuna dokunmaları zordur.

5-Wilson Hastalığı

Wilson hastalığı, vücuttaki bakır metabolizmasının bozulduğu kalıtsal bir hastalıktır. Bakır karaciğer, böbrekler, kornea ve beyinde birikir ve bu organların zehirlenmesine neden olur. Hastalık farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Hastalığa el titremesi eşlik eder.

6-Polinöropatiler

Bu, periferik sinirlerin işlevlerinin bozulduğu bir hastalık grubudur. Diyabet, kronik alkolizm, paraneoplastik sendrom, üremi ve disproteinemi olan kişilerde polinöropatiler görülür. Titremeye genellikle kas zayıflığı ve duyusal rahatsızlıklar eşlik eder. Örneğin, eller uyuşur veya tam tersi hafif dokunuşla ağrı ve rahatsızlık hissedilir.

EL TİTREMESİNİN TEDAVİSİ

Fizyolojik titreme tedavi gerektirmez ve diğer durumlarda tedavi, ellerde titremeye neden olan hastalığa bağlıdır. El titremesi tedavisinin amacı, belirtileri azaltmak veya durdurmak ve mümkünse nedenlerini ortadan kaldırmaktır.

El titremeleri genellikle bir nörolog tarafından tedavi edilir. Doktor, ilk muayenede nörolojik testler yapar, hastadan işaret parmağıyla burnunun ucuna dokunmasını veya ellerini önünde uzatmasını ve birkaç dakika tutmasını ister.

Hastanın muayene sonuçlarına göre ön tanı konulabilir. Örneğin, istirahatte titreme ile Parkinson hastalığı ve Wilson hastalığından şüphelenilir. Teşhisi netleştirmek için laboratuvar yöntemleri kullanılır. Beynin MR veya BT'si tümörleri, felçleri, hematomları belirlemek için kullanılır. Beyin damarlarının MR'ı damarların durumunu ve yapısını değerlendirmek, iltihaplanma, kompresyon ve kanamayı belirlemek için kullanılabilir. Ayrıca elektronöromyografi titreme ile kas kasılmalarının sıklığını ve gücünü anlamak için hastaya yapılabilir.

Şüpheli durumlarda tiroid bezinin ultrasonu ve tiroid ve kortikosteroid hormonları için kan testi de istenebilir.

El titremesi için kapsamlı teşhis, hastalığı ayırt etmenize yani onu benzer belirtilere sahip diğer hastalıklardan ayırmanıza olanak tanır. Nöroloğa ek olarak, endokrinologlar, onkologlar ve cerrahlar gibi diğer uzmanlar da tanıya dahil olabilir.

Çoğu durumda, el titremelerini tedavi etmek için ilaç ve fizyoterapi kullanılır. Travmatik beyin yaralanmaları ve tümörler gibi acil ve ciddi durumlar için cerrahi müdahale gerekebilir. Tedavi, hastalığın klinik tablosu dikkate alınarak doktor tarafından seçilir. El titremelerinin tedavisi için birçok farklı ilaç kullanılabilir.

El titremesinin tedavisinde kinezyoterapi, fizyoterapi egzersizleri ve rahatlatıcı masaj da kullanılır. Motor becerilerini değiştirmeye ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olan bu tür tedaviler iyi sonuçlar verir.

Sigara ve alkolü bırakmak, düzenli bir günlük uyku, düzenli egzersiz ve diyette kahve ve çay miktarını azaltmak, titreme gelişme riskini azaltmaya yardımcı olacaktır. Titreme belirgin bir neden olmaksızın aniden ortaya çıkarsa, eller düzenli olarak titriyorsa veya titreme zamanla şiddetlenirse mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.